Bourso-à-pastre
Capsella bursa-pastoris subsp. pastoris
Brassicaceae Cruciferae
Àutri noum : Erbo-dóu-cor, Erbo-de-l'evangèli, Carnié-de-pastre, Nastou-fèr, Nestoun.
Nom en français : Bourse-à-pasteur.
Descripcioun :Lou biais lou mai eisa pèr la recounèisse èi de segur si pichot boursèu en formo de cor (l'erbo-dóu-cor) que dounon d'èr i bourso di pastre d'à passa tèms. Coume flouris dins li champ quàsi tout de long de l'annado es eisa de la rencountra. Isto peréu la meno rubella, rouginasso, emé de boursèu un pau mai larg.
Usanço :La bourso-à-pastre rintro dins la coumpousicioun de l'ensalado champanello, mai tout se manjo dins aquelo planto, di racino i flour. De la meme famiho que la moustardo (Brassicaceae), n'a tambèn un pau lou goust. Li chinés la cultivon coume liéume. Ei couneigudo peréu pèr èstre vertuouso contro li proublèmo de circulacioun dóu sang (cambo lourdo, moureno...).
Port : Erbo
Taio : 5 à 40 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Capsella
Famiho : Brassicaceae
Famiho classico : Cruciferae
Ordre : Brassicales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 3 mm
Flourido : Printèms
Autouno - Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Remarco : Ensalado champanello
Janvié à desèmbre
Liò : Champ
- Ermas
- Camin
- Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Termoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Capsella bursa-pastoris subsp. pastoris (L.) Medik., 1792
Betounico
Betonica officinalis
Lamiaceae Labiaceae
Autre noum : Betouino.
Nom en français : Bétoine officinale.
Descripcioun :La betounico trachis dins li bos fres coume li blachiero. Se recounèis à soun enflourejado di flour sarrado qu'escoundon la cambo e à si fueio amé de gròssi dènt redouno. La baso de la tijo èi souvènt torso.
Usanço :Li fueio e li flour soun couneigudo pèr èstre vertuouso pèr desencoumbra li brouncho, ajuda à digeri, sougna li plago e tambèn èstre febrifujo. La racino èi purgativo e fai raca (emetico).
Port : Erbo
Taio : 10 à 80 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Betonica
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Mai à óutobre
Liò : Blachiero
- Bos fres
- Pelouso
- Relarg à jóuinis aubret
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Betonica officinalis L., 1753
(= Stachys officinalis (L.) Trévis., 1842 )